Bull trap là gì? Bẫy “bull trap” trên thị trường chứng khoán

Bull trap là gì chắc hẳn không còn quá xa lạ với những nhà đầu tư lâu năm, tuy nhiên lại khá mơ hồ với những nhà đầu tư mới và ít kinh nghiệm. Nhưng dù bạn là người mới hay đã nhiều năm kinh nghiệm đầu tư thì cũng nên có kiến thức về bull trap để không bị mắc vão bẫy “chết người” này.

1. Bull trap là gì?

Bull trap dịch sang nghĩa tiếng Việt là bẫy tăng giá, đây là một thuật ngữ được dùng trong thị trường chứng khoán để ám chỉ đến những dấu hiệu giả, đánh lừa nhà đầu tư rằng thị trường đã đảo chiều sang xu hướng tăng giá trong một chu kỳ giảm giá trước đó. 

Điều này khiến nhà đầu tư ồ ạt mua vào với mong muốn “bắt đáy” kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên, ngay thời điểm nhà đầu tư mua vào thì thị trường bất ngờ quay đầu trở về xu hướng giảm giá trước đó và càng giảm sâu hơn nữa, khiến nhà đầu tư thua lỗ một cách nhanh chóng.

Nhưng khi nhà đầu tư nhận ra mình đã mắc bẫy bull trap thì lại không bán được bởi vì cổ phiếu chưa về tài khoản hoặc nếu đã về thì giá của cổ phiếu đã bị giảm khá nhiều, lúc bán ra lại lỗ một khoảng tiền lớn. Điều này khiến nhà đầu tư hình thành nên tâm lí không bán và “gồng lỗ” với hi vọng thị trường sẽ tăng trở lại. Tuy nhiên, bởi vì tâm lí ấy nên đã khiến nhiều nhà đầu tư từ lỗ vài phần trăm trở thành lỗ mấy chục phần trăm.

Bull trap là một cái bẫy “chết người” mà nhà đầu tư dù có chuyên nghiệp hay không cũng đều lo sợ và đã từng mắc phải. Hậu quả của việc mắc bẫy bull trap là nhiều nhà đầu tư bị hết tiền thậm chí là cháy tài khoản ngay khi vừa tham gia thị trường.

2. Nguyên nhân gây ra hiện tượng bull trap trong chứng khoán là gì?

Nguyên nhân phổ biến nhất chính là các “đội lái”, “cá mập” (tên gọi chung cho các nhà đầu tư lớn) thao túng thị trường. Nhờ quy mô vốn lớn, họ tạo ra các cung cầu giả bằng cách liên tục mua bán cổ phiếu với khối lượng lớn kèm theo tung ra thị trường các tin tức tích cực nhằm đẩy giá cổ phiếu lên cao. 

Điều này làm cho nhà đầu tư nhỏ lẻ nghĩ rằng thị trường đã đảo chiều sang xu hướng tăng và ồ ạt mua vào. Tuy nhiên, thời điểm nhà đầu tư mua vào lại là thời điểm các “đội lái” bán ra. Hậu quả là các nhà đầu tư nhỏ lẻ liên tục thua lỗ nặng trong khi các “đội lái” lại hưởng lợi nhuận lớn.

Ngoài ra cũng có một nguyên nhân khách quan dẫn tới bull trap, đó là khi có một lượng lớn nhà đầu tư tận dụng cổ phiếu đi xuống để đồng loạt mua bắt đáy tại cũng một thời điểm, tạo ra hiệu ứng đi lên tạm thời. Tuy nhiên khi hiệu ứng này kết thúc, giá cổ phiếu lại tiếp tục đi xuống.

Xem thêm: Gap là gì?

3. Đặc điểm nhận diện bull trap là gì?

Bull trap sẽ xuất hiện trong xu hướng giá giảm hoặc giá đang đi ngang, ở các ngưỡng kháng cự hay điểm kháng cự (điểm pivot, đường kháng cự ngang, đường trung bình động,…) hoặc đơn giản là hành động giá. Bull trap thường sẽ có 5 giai đoạn sau:

1. Khi giá tăng và đạt ngưỡng kháng cự nó sẽ phá kháng cự đi lên, tạo nên xu hướng tăng giá giả
2. Cổ phiếu bắt đầu tăng giá cao và nhà đầu tư sẽ mua ồ ạt
3. Lấp đầy bằng cách tung lệnh giới hạn, từ đó làm đà tăng của cổ phiếu bị giảm xuống.
4. Tiếp tục giằng co nên khi giá giảm xuống mạnh, nhà đầu tư sẽ hoảng loạn bán ra. Sức mua lúc này cũng sẽ gần như không có.
5. Giá tiếp tục giảm cho đến khi nhà đầu tư không chịu được nữa phải bán cổ phiếu với mức giá thấp. Đây được gọi là bull trap.

4. Cách tránh bẫy bull trap trong chứng khoán

Việc mắc phải bull trap trong đầu tư là không thể nào tránh khỏi. Do đó, việc nhà đầu tư có thể làm chỉ là phòng tránh bull trap và giảm thiệt hại khi mắc phải bull trap.

4.1. Cách phòng tránh bull trap

• Trước khi quyết định đầu tư, cần phải có kiến thức chung về cổ phiếu, nghiên cứu kỹ doanh nghiệp và các thông tin liên quan đến cổ phiếu. Bạn cần phải xem xét những dấu hiệu xuất hiện trên thị trường để biết cổ phiếu nào đang “bị lái”.
• Nhà đầu tư nên tránh đầu tư quá nhiều vào các giao dịch có dấu hiệu bất ổn định.
• Học về phân tích kĩ thuật để nắm được các chỉ số, phân tích, nhìn nhận thị trường một cách chính xác để hạn chế mắc phải bull trap.
• Cần theo dõi khối lượng giao dịch của cổ phiếu tại một thời điểm. Nếu thấy giá tăng đột ngột nhưng khối lượng giao dịch không cao thì rất có thể đây là bull trap vì giá sẽ quay đầu giảm nhanh chóng.
• Không được chạy theo đám đông mà đầu tư mù quáng, bạn sẽ không làm chủ được cảm xúc và tâm lí của bản thân nên dễ dính bull trap. 
• Cần rút kinh nghiệm sau khi mắc phải bull trap, học cách rèn luyện cảm xúc và tâm lý của bản thân khi giao dịch.

4.2. Cách hạn chế thiệt hại khi gặp bull trap

• Đặt ra nguyên tắc cắt lỗ của bản thân, không nên để lỗ quá 10%.
• Không được dùng hết tiền để mua vào một cổ phiếu duy nhất, điều này sẽ khiến bạn thua lỗ rất cao.
• Tránh đặt tỷ lệ đòn bẩy quá cao, bởi vì dễ bị cháy tài khoản khi gặp bull trap.
• Một mô hình đột phát (break out) cần 1 mô hình nến mạnh.

5. Cách xử lí khi gặp bull trap

Tuy bull trap không còn quá xa lạ nhưng những nhà đầu tư vẫn khó có thể tránh khỏi nó hoàn toàn. Do đó, nhà đầu tư cần phải có những cách xử lý khi bản thân lỡ mắc phải bull trap. 

• Đặt lệnh cắt lỗ: Dù là nhà đầu tư mới hay chuyên nghiệp, việc cắt lỗ để tránh bị lỗ nặng hơn là điều rất cần thiết. Cần đặt lệnh cắt lỗ ngay khi mở vị thế mua của mình.
• Nếu thị trường biến động nhanh hoặc bạn không kịp theo dõi, lệnh dừng lỗ sẽ là cứu tinh của bạn. Nó tránh việc bạn mang cảm xúc vào đầu tư, giúp hạn chế thiệt hại cho nhà đầu tư bằng cách dừng lỗ đúng lúc khi giá cổ phiếu xuống thấp.
• Mua lại điểm Pullback: kỹ thuật này có thể giúp bạn phần nào thoát khỏi bẫy tăng giá. Nhà đầu tư nên đợi giá phá vỡ vùng kháng cự và đi lên, sau đó đặt lệnh mua ở giai đoạn nghỉ của xu hướng đang lấy đà để tiếp tục đi lên theo xu hướng thị trường.

Hy vọng bài viết đã giúp các nhà đầu tư hiểu rõ về bull trap là gì, cách phòng tránh cũng như hạn chế khi gặp phải bull trap. Từ đó đưa ra những phán đoán cũng như quyết định chính xác cho việc đầu tư.