Tổng hợp các mô hình nến đảo chiều hiệu quả nhất mà nhà đầu tư cần biết
Mô hình nến đảo chiều dùng để báo hiệu xu hướng tăng hoặc giảm cực kỳ hiệu quả của nhà đầu tư trong phân tích kỹ thuật.
Mô hình nến đảo chiều là một công cụ phân tích kỹ thuật cực kì quan trọng được các nhà đầu tư ưu tiên sử dụng để dự đoán xu hướng giá. Bài viết này từ Dnlands sẽ giới thiệu 11 mô hình nến đảo chiều phổ biến và hiệu quả nhất cùng dấu hiệu nhận biết của từng mô hình.
1. Mô hình nến đảo chiều là gì?
Mô hình nến đảo chiều hay mô hình nến Nhật đảo chiều là công cụ trong phân tích kỹ thuật dùng để báo hiệu xu hướng tăng hoặc giảm cực kỳ hữu dụng và đáng tin cậy của nhà đầu tư. Mô hình nến đảo chiều gồm hai loại là mô hình nến đảo chiều tăng giá và mô hình nến đảo chiều giảm giá.
Mô hình nến đảo chiều tăng giá sẽ xuất hiện sau xu hướng giá giảm, báo hiệu giá đổi chiều đi lên. Mô hình nến đảo chiều giảm giá sẽ xuất hiện sau xu hướng tăng giá, báo hiệu giá đổi chiều đi xuống. Dựa vào mô hình, nhà đầu tư có thể biết được thời điểm vào lệnh một cách chính xác để thu được lợi nhuận.
2. Mô hình đảo chiều tăng
2.1. Dragonfly Doji (nến doji chuồn chuồn)
Nến Doji chuồn chuồn có hình dáng rất đặc biệt nên dễ dàng nhận ra. Nến có cấu tạo gồm phần thân nến ngắn, bóng nến dưới dài và bóng nến trên rất ngắn, không đáng kể.
Ý nghĩa: Nến Doji xuất hiện ở cuối xu hướng giảm, được tạo ra khi giá mở cửa trùng với giá đóng cửa cho thấy bên bán tuy đã thắng thế trong thời gian đầu nhưng về sau bên mua đã đẩy giá lên lại. Nếu bóng nến càng dài thì lực mua càng mạnh và xu thế tăng giá sẽ chắc chắc diễn ra.

Dragonfly Doji (nến doji chuồn chuồn)
2.2. Bullish Engulfing (nhấn chìm tăng)
Mô hình nhấn chìm tăng xuất hiện ở cuối xu hướng giảm, bao gồm 2 nến:
- Nến thứ 1 là 1 cây nến giảm.
- Nến thứ 2 là 1 cây nến tăng, độ dài phải phủ kín toàn bộ phần thân của cây nến thứ nhất, không nhất thiết phải che phủ toàn bộ bóng nến.
Ý nghĩa: Khi cây nến xanh tăng xuất hiện có nghĩa là bên mua đang đổ xô vào thị trường, kiểm soát và khống chế đà giảm, lấy đà để đẩy giá tăng lên. Tín hiệu đảo chiều sẽ trở nên mạnh hơn khi nến giảm là một cây doji. Đây cũng là lúc xu hướng tăng chắc chắn sẽ bắt đầu.

Nến nhấn chìm tăng Bullish Engulfing
2.3. Piercing Pattern (nến Đường nhọn)
Đây là mô hình đảo chiều tăng gồm 2 nến và nằm ở cuối xu hướng giảm. Đặc điểm của nến đường nhọn:
- Nến 1 là nến giảm giá khá lớn
- Nến 2 là nến tăng giá có chiều dài ít nhất phải bằng 50% so với nến 1
- Giá mở cửa của nến 2 gần như phải tạo ra 1 khoảng cách biệt (như bạn nhìn thấy được đánh dấu bằng chữ GAP ở trong hình). Ngoài ra, nến xanh 2 phải có giá đóng cửa nằm ở trên 50% so với giá của cây nến đỏ 1.
Ý nghĩa: Nến tăng xuất hiện bên cạnh nến giảm mạnh cho thấy đà giảm bị kéo lại khiến cho khoảng cách giữa giá tăng và giá giảm được ngắn lại và tạo ra 1 khoảng Gap. Chính vì vậy, khi mô hình nến Piercing Pattern xuất hiện báo hiệu giá tăng cao đã đang tác động lên thị trường, nên nếu nến tiếp theo cũng là nến tăng sẽ cho thấy xu hướng tăng sẽ bắt đầu.

Mô hình nến đường nhọn
2.4. Bullish Harami (Mẹ bồng con)
Bullish Harami là một mô hình hai nến xuất hiện cuối một xu hướng giảm. Đặc điểm của nến Harami Bullish:
- Nến 1 là nến đỏ, giảm dài.
- Nến 2 là nến xanh tăng giá, có kích thước tương đối nhỏ hơn nến 1
- Giá mở của nến xanh tăng cao hơn so với giá đóng cửa của nến đỏ nên tạo ra 1 khoảng Gap. Giá mở và đóng của nến xanh nằm trong giá mở và đóng của nến đỏ.
Tham khảo thêm: Mô hình cốc tay cầm
Ý nghĩa: Việc giá mở cửa của nến xanh tạo một khoảng so với giá đóng cửa của nến đỏ và giá đóng cửa của nến xanh dưới giá mở của nến đỏ cho thấy bên bán đang có tâm lý lo ngại. Do đó, nếu có một nến tăng xanh đứng ngay đằng sau mô hình này, chứng tỏ xu hướng đã đảo chiều tăng.

Mô hình nến mẹ bồng con
2.5. Nến búa Hammer và Nến búa Hammer ngược
Nến Hammer có hình dạng khá giống với nến doji, đều có thân nến nhỏ và bóng nến dưới dài cùng bóng nến trên ngắn. Nến Hammer hiệu quả chỉ khi có nhiều cây nến đỏ liên tiếp trước đó. Đồng thời, nàu sắc nến không làm thay đổi chức năng dự báo đảo chiều của mô hình.
Ý nghĩa: Nến này xuất hiện cho thấy phe mua đang kiểm soát tình hình, đẩy giá lên cao hơn, báo hiệu xu hướng tăng giá và nhà đầu tư có thể vào lệnh mua.

Nến búa Hammer
Nến búa Hammer dự báo xu hướng đảo chiều tăng sẽ có hai dạng: nến búa Hammer và nến búa Hammer ngược (Inverted Hammer). Tuy khác nhau giống như tên gọi nhưng chúng đều có chung chức năng. Đặc điểm của nến búa Hammer ngược:
- Thân nến nhỏ, bóng nến trên rất dài, bóng nến dưới ngắn.
- Xuất hiện tại đáy của xu hướng giảm.
- Có thể là một nến tăng hoặc một nến giảm.

Nến búa Hammer ngược
Ý nghĩa: Khi giá liên tục bị đẩy xuống thấp trong xu hướng giảm, bên mua bắt đầu mua vào khiến giá bị đẩy lên cao trong thời gian ngắn, làm tạo ra bóng nến dài. Tuy nhiên, sự tăng giá này không kéo dài lâu, giá giảm xuống gần mức mở cửa nhưng vẫn không thể xuống quá sâu. Mô hình Inverted Hammer thể hiện thị trường đang thăm dò nhằm đẩy giá lên cao.
2.6. Nến Sao mai Morning Star
Mô hình nến Sao mai Morning Star là mô hình 3 nến xuất hiện ở xu hướng giảm, gồm
- Nến 1 là cây nến dài màu đỏ.
- Nến 2 là cây nến giống như Doji / Hammer / Inverted Hammer (có giá mở tương tự như giá đóng cửa).
- Nến 3 là một cây nến dài màu xanh.
Ý nghĩa: Nến thứ nhất thể hiện bên bán đang thắng thế, giá liên tục giảm khiến bên mua bắt đầu mua vào một ít những vẫn còn lưỡng lự làm tạo ra cây nến thứ hai. Nến thứ ba cho thấy bên mua đã chiếm ưu thế và đẩy giá lên cao. Nhà đầu tư có thể vào lệnh mua lúc này.

Nến Sao mai Morning Star
2.7. Bullish Abandoned Baby (Em bé bị bỏ rơi)
Đây là mô hình 3 nến xuất hiện vào cuối xu hướng giảm giá, gồm:
- Nến 1 là cây nến giảm
- Nến 2 là cây nến doji tách biệt rõ rệt so với 2 nến còn lại như bị bỏ rơi giữa 2 cây nến lớn.
- Nến 3 là cây nến tăng
Ý nghĩa: Nến thứ nhất giảm dài thể hiện thị trường đang bán cực mạnh đến khi biên độ dao động mua và bán hẹp đến mức giá đóng cửa gần bằng với giá mở cửa tạo ra nến thứ hai. Việc giảm liên tục tạo ra khoảng trống khiến nến 3 xuất hiện và chính khoảng trống tăng giá này làm cho mô hình được hoàn thiện, dự đoán giá sẽ tiếp tục đẩy lên cao.

Mô hình nến Bullish Abandoned Baby
3. Mô hình nến đảo chiều giảm
3.1. Gravestone Doji (doji bia mộ)
Nến doji bia mộ xuất hiện cuối xu hướng tăng, có cấu tạo gồm bóng trên rất dài, bóng dưới không có hoặc rất ngắn cùng với giá mở và giá đóng cửa bằng hoặc gần bằng nhau.
Ý nghĩa: Nến doji bia mộ bắt đầu bằng việc bên mua đang kiểm soát và đẩy giá lên cao, nhưng tới cuối phiên bên bán lại áp đảo khiến giá bị giảm mạnh, làm cho giá đóng cửa và giá mở cửa bằng nhau. Chính vì thế, nếu nến doji bia mộ có bóng nến trên càng dài thì chứng tỏ lực bán càng mạnh, là tín hiệu rõ rệt cho thấy xu hướng đảo chiều được hình thành.

Nến Doji bia mộ
3.2. Bearish Engulfing (nhấn chìm giảm)
Đây là mẫu mô hình hai nến xuất hiện vào cuối xu hướng tăng giá, có hình dạng và tính chất ngược lại với Bullish Engulfing (nhấn chìm tăng):
- Nến 1 là nến tăng giá (hiệu quả hơn khi là nến doji)
- Nến 2 là nến giảm giá với phần thân bao trọn cây nến 1, có mức giá mở cửa nằm trên mức giá đóng cửa của cây nến 1.
Ý nghĩa: Nến nhỏ xanh đầu tiên chứng tỏ thị trường đang thiếu quyết đoán. Nến thứ 2 giảm giá bao trùm toàn bộ nến thứ nhất thể hiện bên bán đang áp đảo. Đặc biệt nếu nến sau càng dài càng thì tín hiệu giảm càng mạnh.

Mô hình nhấn chìm giảm
3.3. Shooting Star (nến bắn sao)
Nến bắn sao có cấu tạo khá giống với nến doji với thân nến ngắn, bóng nến dài. Tuy nhiên phần thân nến bắn sao lớn hơn phần thân nến doji. Bên cạnh đó, nến bắn sao sẽ có một số đặc điểm sau:
- Bóng nến trên dài tối thiểu gấp đôi thân nến.
- Thân nến ngắn.
- Bóng nến dưới ngắn hoặc gần như không có.
- Màu sắc có thể là màu xanh (nến tăng) hoặc màu đỏ (nến giảm)
Ý nghĩa: Một xu hướng tăng mạnh kết thúc bằng việc mở đầu một cây nến mới với giá di chuyển lên cao, nhưng sau đó giá lại bị kéo xuống gần mức giá mở cửa trước khi đóng nến. Để mẫu nến này thực sự đạt hiệu quả, cây nến tiếp theo phải là cây nến giảm mới bắt đầu vào lệnh.

Mô hình nến bắn sao
3.4. Evening Star (Nến sao Hôm)
Đặc điểm của mô hình Evening Star (sao ban chiều)
- Nến 1 là nến tăng có thân nến dài
- Nến 2 thường là nến nhỏ doji hay nến con xoay spinning top
- Nến 3 là nến giảm có thân nến dài, giá đóng cửa nằm bên trong hoặc có độ dài thân ít nhất bằng ½ so với thân nến 1.
Những lưu ý về mô hình sao Hôm Evening Star:
- Nến càng dài thì tín hiệu đảo chiều càng mạnh.
- Nếu có một khoảng Gap giữa nến 1 và nến 2 hoặc giữa nến 2 và nến 3 thì lực đảo chiều càng lớn.
- Nến ngày thứ ba giảm càng mạnh so với nến ngày đầu tiên thì việc đảo chiều càng được củng cố chắc chắn.
- Nhà đầu tư chỉ cần chú ý tới thân nến hơn là bóng nến đối với mô hình sao Hôm Evening Star

Mô hình nến sao hôm
4. Quy tắc giao dịch với mô hình nến đảo chiều
Chỉ vào lệnh khi nến đảo chiều đã được hình thành
Nhà đầu tư không được vội vàng vào lệnh khi mô hình nến chưa được xác nhận chắc chắn, bởi vì chúng ta sẽ không biết nến đó là doji hay nến hanging man… Do đó, bạn cần phải kiên nhẫn chờ đến khi cây nến kết thúc, nếu không bạn rất dễ mắc phải sai lầm. Dù cách này sẽ khiến nhà đầu tư đôi khi bị lỡ các điểm vào tốt nhưng sẽ giảm thiểu rủi ro một cách an toàn.
Cắt lỗ
Nhà đầu tư cần phải đưa ra nguyên tắc cắt lỗ và tuân theo nó mọi trường hợp bởi vì không có gì là chắc chắn 100%. Tốt nhất là nhà đầu tư nên cắt lỗ cách râu nến của mô hình nến đảo chiều thêm 2-3 pip để tránh trường hợp nến rút chân.
Chốt lời
Giá tối thiểu để chốt lời bằng với kích cỡ mô hình nến đảo chiều hình thành, bằng cách dò từ điểm thấp nhất tới điểm cao nhất tính ra số pip và áp dụng chốt lời. Tuy nhiên đây chỉ là số lợi nhuận thấp nhất vì các mô hình nến đảo chiều thường có giá tốt hơn kỳ vọng này rất nhiều. Do đó, nhà đầu tư có thể sử dụng thêm trailing stop khi chốt lời để có được mức lợi nhuận cao nhất.
Mô hình nến đảo chiều thực sự là một công cụ quan trọng và cực kỳ hữu hiệu đối với nhà đầu tư. Hy vọng các mẫu mô hình nến đảo chiều đã nêu phía trên có thể giúp bạn đọc đưa ra các phương pháp đầu tư chính xác để giảm thiểu rủi ro và gia tăng lợi nhuận.